“ÇALIŞAN MÜHENDİSLİĞİ”
“Kazanan Takımın 6 Anahtarıyla Yüksek Performanslı Ekipler İnşa Etmek”
Çalışan Mühendisi olun, Takımınızı Kurmayın, Tasarlayın!
Bugün bir Business MasterCLASS seansı sırasında sevgili katılımcılarımız ile Kazanan Takımın 6 Anahtarıyla konusunu işlerken kendimi şu ifadeyi kullanırken buldum.
“Yani bir anlamda Çalışan Mühendisi olmalısınız.“
Bu tabiri sizlerle de paylaşmak istedim.
Çalışan Mühendisliğini; yani bir işletmedeki insan kaynağını sadece operasyonel değil, stratejik bir unsur olarak ele alıp, bireysel potansiyeli sistematik şekilde performansa dönüştürme sanatı olarak tanımlayabiliriz. Bu yaklaşımı ilk olarak ActionCOACH’un “Kazanan Takımın 6 Anahtarı” unsurları üzerinden anlatmak istedim. İlerleyen süreçte diğer konu başlıkları açısından da ele alacağım ve yayınlayacağım.
Gelin, bu 6 anahtarı çalışan mühendisliği bakış açısıyla ele alalım:
11 yıldır işletme koçluğu yapan biri olarak şunu açıkça söyleyebilirim:
Birçok işletme, başarısını doğru insanlara bağlar ama başarısızlığını sistem eksikliğine değil, insanlara yükler.
Oysa sürdürülebilir başarı, insan kaynağını doğru “tasarlamakla” başlar. Bu yüzden ben artık “ekip yönetimi” değil, çalışan mühendisliği diyorum.
Çalışan mühendisliğini, Liderin “bir işletmedeki her bireyin potansiyelini sistemli şekilde performansa dönüştürme yaklaşımı olarak” tanımlıyorum
1. Güçlü Liderlik – Bir Takımın Mühendislik Şeması
“Yöneten değil, ilham veren olun”
Takımınız, yön gösteren bir lider olmadan yalnızca görevini tamamlar. Ama ilham veren bir liderle anlam üretir.
Soru: Çalışanlarınız sizi yalnızca bir yönetici mi, yoksa yol gösterici olarak mı görüyor?
Her mühendislik projesinde bir baş mühendis vardır. Ekipler de aynı şekilde, net vizyon koyabilen, rehberlik edebilen ve zor zamanlarda rotayı gösterebilen liderlere ihtiyaç duyar. Güçlü liderlik, bir yöneticinin değil, bir ilham kaynağının doğmasıyla ilgilidir.
Gelişim önerisi:
- Haftalık strateji toplantılarında sadece işle değil, değerlerle ilgili konuşmalar yapın.
- Çalışanlarınıza karar süreçlerinde rol verin; bu liderliğinizi paylaşmak, sizi zayıflatmaz, güçlendirir.
2. Ortak Hedef – Takımın Mühendislik Planı
Sadece KPI değil, ortak bir anlam paylaşın
İnsanlar rakamlar için değil, inandıkları bir amaç için çabalar.
Soru: Ekibiniz işletmenizin nereye gitmek istediğini gerçekten biliyor mu?
Hiçbir mühendislik projesi plansız başarıya ulaşmaz. Takımlar da ortak bir hedef olmadan yalnızca günü kurtarır. Ortak hedef, sadece satış rakamı değil; bir vizyonun, bir kültürün ve bir anlamın simgesidir.
Gelişim önerisi:
- Yıllık hedeflerinizi herkesin anlayacağı şekilde basitleştirin ve görünür hale getirin.
- Her bir çalışanın kendi katkısını görebileceği bir hedef haritası oluşturun.
3. Oyunun Kuralları – Sistem Mühendisliği
Belirsizlik değil, netlik performansı getirir
Net beklentiler, güvenli çalışma ortamı yaratır.
Soru: İş yerinizde “ne yapmam gerektiğini bilmiyorum” diyen biri var mı?
Çalışan mühendisliğinde kurallar, kontrol için değil yön bulmak içindir. İnsanlar sınırlarla değil, belirsizlikle yorulur. Oyun net olursa, oyuncular da oyunun içinde kalır.
Gelişim önerisi:
- İşletme içi davranış kılavuzları oluşturun ama “yasaklarla” değil “beklentilerle” yazın.
- Sadece ne yapılmaması gerektiğini değil, neyin doğru olduğunu da anlatın.
4. Aksiyon Takibi – Gerçek Zamanlı Performans İzleme
Kontrol değil, gelişim odağıyla takip edin
Takip sisteminiz yoksa ilerleme değil, tekrarlar üretirsiniz.
Soru: Çalışanlarınız haftalık hedeflerini neye göre belirliyor?
İyi bir mühendislik sistemi sadece tasarlanmaz, izlenir ve optimize edilir. Aksiyon takibi, ekip içindeki ivmeyi kaybetmemek için şarttır. Bu sadece denetim değil, yönlendirme aracıdır.
Gelişim önerisi:
- Haftalık “check-in” sistemleri kurun. Her çalışanın kısa geri bildirim verebileceği, 15 dakikalık mikro toplantılar etkili olur.
- İlerlemenin kutlandığı anlar yaratın, sadece hatalar için toplanmayın.
5. Risk Almaya Teşvik – İnovasyonun Devreye Alınması
Hata korkusunu kaldırın, inovasyonu çağırın
İnsanlar hata yapma korkusuyla değil, gelişme cesaretiyle üretken olur.
Soru: Ekibinizde “yeni bir fikir” söylemek ne kadar cesaret istiyor?
Mühendislikte inovasyon, hesaplanmış riskle başlar. Aynı durum insan yönetiminde de geçerlidir. Ekip üyeleri hata yapma korkusuyla değil, gelişme fırsatı umuduyla hareket ettiğinde başarı gelir.
Gelişim önerisi:
- “Yanlış yapabilirsin” mesajını net verin ama “aynı yanlışı iki kez yapmayız” ilkesiyle dengeleyin.
- “En iyi fikir” yarışmaları düzenleyin, kazanan sadece fikir değil, öneren kişi olsun.
6. %100 Dahil Etmek – Tam Entegrasyon
İnsanların sadece eli değil, kalbi de işe dahil olmalı
Bağlılık, aidiyetten doğar.
Soru: Çalışanlarınız bu işi “kendi işi” gibi sahipleniyor mu?
Bir sistem ancak tüm parçaları tam çalıştığında verimli olur. Çalışan mühendisliğinde %100 dahil etmek, insanların sadece fiziksel değil, zihinsel ve duygusal olarak da orada olmasını sağlamaktır.
Gelişim önerisi:
- Görev değil, amaç verin. İnsanlar bir iş için değil, bir anlam için çabalar.
- İç iletişim kanallarını açın. Suskun ekip, ilgisizliğin habercisidir.
Sonuç: Sistem kurmadığınız ekipten sürdürülebilir başarı beklemeyin.
Takımınızı Kurmayın, Tasarlayın
Takımlar kurularak değil, tasarlanarak kazandırılır. Kazanan takımlar, şansa değil, sistemlere dayanır. Çalışan mühendisliği ile her işletme, sadece güçlü bir kadroya değil, sürdürülebilir bir performans mimarisine sahip olabilir.
Unutmayın: İyi bir mühendislik hatayı sıfırlamaz, riski yönetir. Aynı şekilde, iyi bir liderlik kusursuz ekipler yaratmaz, potansiyel ekipleri anlamlı hale getirir.
Evrim Selvi
ActionCOACH Türkiye Partner
